Γαστροοισοφαγική παλινδρόμηση και διατροφή

Γαστροοισοφαγική παλινδρόμηση και διατροφήΗ γαστροοισοφαγική παλινδρομική νόσος (ΓΟΠΝ) είναι μία κατάσταση που βιώνουν αρκετοί άνθρωποι και χαρακτηρίζεται από παλινδρόμηση στομαχικού περιεχομένου στον οισοφάγο. Δηλαδή, περιεχόμενο του στομάχου (ιδίως γαστρικά υγρά) ανεβαίνει προς τον οισοφάγο (το σωλήνα που μεσολαβεί για το πέρασμα της τροφής στο στομάχι) και, επειδή τα γαστρικά υγρά είναι όξινα, αυτό έχει ως αποτέλεσμα τη δημιουργία, μεταξύ άλλων, αισθήματος καούρας (κάψιμο πίσω στο στέρνο) και μερικές φορές και άλλα προβλήματα, όπως οισοφαγίτιδα (φλεγμονή).

Καλό είναι να σημειωθεί ότι η παλινδρόμηση συμβαίνει σε όλους τους ανθρώπους σποραδικά και χωρίς ιδιαίτερα συμπτώματα, για παράδειγμα μπορεί να συμβεί μετά από ένα μεγάλο και πλούσιο σε λίπος γεύμα ή μετά από υπερκατανάλωση αλκοόλης. Εδώ αναφερόμαστε στα άτομα που αντιμετωπίζουν σε τακτά διαστήματα συμπτώματα της γαστροοισοφαγικής παλινδρόμησης και καλό είναι να επισκέπτονται το γιατρό τους, ώστε να εντοπίσει το πρόβλημα και να συστήσει τις κατάλληλες κινήσεις.

Τι φταίει για την εμφάνιση της ΓΟΠΝ;

Όταν τρώμε, η τροφή περνάει από το στόμα και το φάρυγγα στο στομάχι μέσω του οισοφάγου. Στο κάτω μέρος του οισοφάγου ένα σύνολο μυϊκών ινών, που έχει ονομαστεί Κάτω Οισοφαγικός Σφιγκτήρας (ΚΟΣ) λειτουργεί φυσιολογικά ως βαλβίδα επιτρέποντας την προώθηση της τροφής που έχει καταποθεί στο στομάχι, αλλά εμποδίζοντας την άνοδο περιεχομένου του στομάχου στον οισοφάγο. Όταν ο σφιγκτήρας αυτός χαλαρώνει, τότε γαστρικά υγρά μετακινούνται στον οισοφάγο, ερεθίζοντάς τον και δημιουργώντας τα ενοχλητικά συμπτώματα, που συνήθως είναι εντονότερα μετά την κατανάλωση γεύματος. Η γαστροοισοφαγική παλινδρόμηση τις περισσότερες φορές συνδέεται με τη χαλάρωση αυτή (ελάττωση της πίεσης) του ΚΟΣ, ενώ η εμφάνιση της ΓΟΠΝ μπορεί να σχετίζεται και με άλλα προβλήματα, όπως καθυστερημένη γαστρική εκκένωση.

Διάφορες καταστάσεις φαίνεται να εμπλέκονται στην εμφάνιση της ΓΟΠΝ. Τέτοιες είναι το κάπνισμα και ίσως η κατανάλωση αλκοόλ, η εγκυμοσύνη, η παχυσαρκία, η διαφραγματοκήλη, το σκληρόδερμα, κάποιες φαρμακευτικές αγωγές (β-αδρενεργικοί ανταγωνιστές και αναστολείς διαύλων ασβεστίου για την υπέρταση, αντιχολινεργικά για τη ναυτία, βρογχοδιασταλτικά για το άσθμα, τρικυκλικά αντικαταθλιπτικά, προγεστερόνη, αγωγή για τη νόσο Parkinson, ηρεμιστικά).

Ποιες τροφές και συνήθειες ενοχλούν τα άτομα με ΓΟΠΝ;

Υπάρχουν κάποιες διατροφικές και άλλες συνήθειες, οι οποίες κάνουν εντονότερα τα συμπτώματα που σχετίζονται με την πάθηση:

  • Οι πολύ λιπαρές τροφές και τα πολύ λιπαρά γεύματα
  • Οι λιπαρές σάλτσες και τα τηγανιτά
  • Τα καυτερά και τα γεύματα με πολλά μπαχαρικά
  • Τα αεριούχα αναψυκτικά και οι όξινοι χυμοί
  • Τα όξινα φρούτα
  • Το τσάι και ο καφές
  • Η σοκολάτα
  • Η μέντα
  • Τα γεύματα που καταναλώνονται αμέσως ή λίγο πριν την κατάκλιση
  • Τα υγρά γεύματα ιδίως όταν καταναλώνονται λίγες ώρες πριν την κατάκλιση (πχ σούπα)
  • Το αυξημένο βάρος σώματος
  • Η κατανάλωση αλκοόλ
  • Τα στενά ρούχα και οι σφιχτές ζώνες
  • Το κάπνισμα

Η αντίδραση μετά από την κατανάλωση διάφορων τροφών μπορεί να διαφέρει από άτομο σε άτομο, αφού όλοι οι ασθενείς δεν ενοχλούνται από ακριβώς τις ίδιες συνήθειες. Έτσι, εάν έχετε διαγνωστεί με ΓΟΠΝ ή αντιμετωπίζετε συχνά τα συμπτώματα, καλό είναι να προσπαθήσετε να παρατηρήσετε και να εντοπίσετε ποιες τροφές σας ενοχλούν, ώστε να μπορέσετε να τις περιορίσετε για να ανακουφιστείτε από τις καούρες.

Πώς αντιμετωπίζεται η Γαστροοισοφαγική Παλινδρόμηση;

Διάφορα μέτρα χρησιμοποιούνται για την ανακούφιση από τα συμπτώματα και την πρόληψη άλλων προβλημάτων και επιπλοκών. Συστήνονται διαιτητικές τροποποιήσεις και γενικές αλλαγές κάποιων συνηθειών. Ο γιατρός μπορεί να κρίνει ότι κάποια φαρμακευτική αγωγή είναι απαραίτητη και να τη συστήσει (όπως αντιόξινα, αναστολείς της αντλίας πρωτονίων, ανταγωνιστές των υποδοχέων Η2 της ισταμίνης, παράγοντες που ενισχύουν την κινητικότητα του γαστρεντερικού σωλήνα), ενώ σε κάποιες περιπτώσεις μπορεί να χρησιμοποιηθεί χειρουργική επέμβαση.

Οι περισσότεροι ασθενείς ωφελούνται από την αλλαγή διατροφικών και άλλων συνηθειών. Έτσι καλό είναι να:

  • αποφεύγετε τα πολύ λιπαρά γεύματα και τα τηγανιτά φαγητά
  • προτιμάτε τα μικρά και συχνά γεύματα αντί των μεγάλων γευμάτων
  • προσέχετε ώστε τα γεύματά σας να είναι ελαφριά χωρίς λιπαρές σάλτσες και ήπια, χωρίς μεγάλη ποσότητα μπαχαρικών
  • τρώτε αργά μασώντας καλά την τροφή
  • μη συνοδεύετε το γεύμα σας με υγρά, ιδίως αναψυκτικά
  • αποφεύγετε τις πολύ όξινες τροφές
  • περιορίσετε τον καφέ, το τσάι και τη σοκολάτα
  • αποφεύγετε τη μέντα
  • διατηρείτε το σωματικό σας βάρος σε φυσιολογικά πλαίσια και, αν είστε υπέρβαροι, προσπαθήστε σταδιακά να το μειώσετε προς πιο φυσιολογικό επίπεδο
  • τρώτε το τελευταίο γεύμα της ημέρας 2-3 ώρες νωρίτερα πριν τη νυχτερινή κατάκλιση, και να αποφεύγετε τα υγρά γεύματα λίγες ώρες πριν τον ύπνο
  • μην ξαπλώνετε αμέσως μετά από γεύμα γενικά
  • μην εκτελείτε εργασίες που προϋποθέτουν σκύψιμο ή πίεση στην περιοχή της κοιλιάς μετά τα γεύματα
  • επιλέγετε να ξαπλώνετε με ελαφρά ανυψωμένη την κεφαλή αντί σε εντελώς ευθύγραμμη θέση
  • αποφεύγετε τα πολύ στενά ρούχα και τις σφιχτές ζώνες
  • διακόψετε ή να μειώσετε δραστικά το κάπνισμα.

 

Ευαγγελία Τόττη
Αν σας άρεσε το άρθρο μας, μοιραστείτε το με τους φίλους σας. Θα μας βοηθούσε πολύ!

Ευαγγελία Τόττη

Διαιτολόγος Διατροφολόγος στη Θεσσαλονίκη - Βιογραφικό Πτυχιούχος του τμήματος Διατροφής και Διαιτολογίας του Αλεξάνδρειου Τεχνολογικού Εκπαιδευτικού Ιδρύματος Θεσσσαλονίκης - Επικοινωνία: +30 6948519904 Περγάμου 13 - Άνω Ηλιούπολη Σταυρούπολης, Θεσσαλονίκη Τ.Κ. 56431 Email: [email protected]